การทำงานของระบบประสาทสั่งการ
คลื่อนที่ของสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลัง.............. ระบบประสาทของสัตว์มีกระดูกสันหลังชั้นสูง แบ่งออกเป็น 2 ระบบ คือ ระบบประสาทส่วนกลาง (central nervous system หรือ CNS) ได้แก สมองและไขสันหลัง อีกระบบคือ ระบบประสาทรอบนอก(peripheral nervous system หรือ PNS) ได้แก่ เซลล์ประสาทรับความรู้สึก และเซลล์ประสาทสั่งการ
ระบบประสาท แบ่งการทำงานเป็นสองประเภท
1. ระบบประสาทที่ทำงานภายใต้อำนาจจิตใจ (voluntary N.S)
.............. ควบคุมการทำงานของกล้ามเนื้อลาย(striated muscle) หรือกล้ามโครงร่าง(skeletal muscle) โดยการควบคุมของสมองส่วนเซรีบรัม ได้แก่ ระบบประสาทโซมาติกนั่นเอง
มีแผนผังการทำงาน ประกอบด้วย 5 หน่วยที่สำคัญ ดังนี้
.................................
กริยารีเฟล็ก (Reflex acton)
.............. หมายถึง กิริยาตอบสนองต่อสิ่งเร้าอย่างทันทีทันใดของหน่วยปฏิบัติงาน (กล้ามเนื้อลาย/กล้ามเนื้อเรียบ) เพื่อหลีกเลี่ยงอันตรายที่เกิดขึ้น โดยไม่อยู่ภายใต้การควบคุมของสมองส่วนเซรีบรัม แต่ขึ้นอยู่กับการสั่งงานของไขสันหลังโดยตรง
แผนผังการทำงานของระบบประสาทแบบรีเฟล็กซ์
..................................
2. ระบบประสาทที่ทำงานนอกอำนาจจิตใจ (Invoiuntary N.S)
.............. ควบคุมการทำงานของกล้ามเนื้อเรียบ(Smooth muscle), กล้ามเนื้อหัวใจ (Caidiac muscle) และต่อมต่างๆ ทำงานเร็วขึ้นหรือช้าลงเท่านั้น ระบบประสาทอัตโนวัติ แบ่งเป็น 2 ระบบย่อย ที่ทำงานตรงข้ามกันและคอยควบคุมซึ่งกันและกันให้ร่างกายอยู่ในสภาพสมดุล คือ
2.1 Sympathetic N.S มีศูนย์กลางการสั่งงานอยู่ที่ไขสันหลังบริเวณอกและบริเวณอกและบริเวณเอว โดยมีเส้นประสาทคู่เล็กๆเดินขนานกับกระดูกสันหลัง ข้างละเส้นในตำแหน่งไขสันหลังบริเวณทรวงอกและบั้นเอว ทางเดินของเส้นประสาทหลัง ไซแนปส์ของระบบประสาทซิมพาเธติก ที่ไปยังอวัยวะภายนอกเช่น ผิวหนัง ต่อมเหงื่อ จะไปรวมกัยเส้นประสาทไขสันหลัง ระบบประสาทซิมพาเธติกส่วนใหญ่เป็นระบบที่กระตุ้น การทำงานของอวัยวะส่วนต่างๆให้เร็วขึ้น(คล้ายตัวเร่ง) เป็นประสาทของการทำงาน/ต่อสู้/ฉุกเฉิน/การใช้พลังงาน
2.2 Parasympathetic N.S มีศูนย์การสั่งการอยู่ที่สมองส่วน medulla oblongata และไขสันหลังบริเวณกระเบนเหน็บที่ 2,3,4 ระบบประสาทซิมพาเธติกส่วนใหญ่เป็นระบบที่ทำให้การทำงานของอวัยวะส่วนต่างๆให้ช้าลง(คล้ายเบรก) เป็นประสาทของการพักผ่อน/ซ่อมแซม/การควบคุมและการสร้างพลังงาน-สะสมพลังงาน
แผนผังการทำงานของระบบประสาทอัตโนวัติ
...................................
ตารางแสดงข้อแตกต่างระหว่างซิมพาเธติก และพาราซิมพาเธติก
| ||||||
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น